ĐÀO NGUYÊN PHỔ

Đào Nguyên Phổ (1861 - 1908), xuất thân trong một gia đình nho học ở xã Thượng Phán, tổng Đồng Trực, huyện Quỳnh Côi, tỉnh Thái Bình (nay là xã Quỳnh Hoàng, huyện Quỳnh Phụ).
Sau khi bị bãi chức Tri huyện Võ Giàng (tỉnh Bắc Ninh) vì để "mất trộm" tiền thuế của huyện, ông đi dạy học ở Nam Định, giao du với các chí sĩ yêu nước...

Năm 1895, ông vào Huế học, năm 1898 dự thi hội, đỗ Đình nguyên Hoàng giáp và được bổ chức Hàn lâm thừa chỉ. Năm 1902, ông xin từ quan trở về Hà Nội, làm nghề viết báo.

Đào Nguyên Phổ tích cực hoạt động, truyền bá tư tưởng "duy tân", tham gia sáng lập Đông Kinh Nghĩa Thục, góp phần quan trọng xây dựng, quảng bá nền "học mới", phổ biến khoa học kỹ thuật, văn minh phương Tây, biên soạn sách giáo khoa...

Sau khi Đông Kinh Nghĩa Thục bị đóng cửa, tiếp đến kế hoạch đầu độc lính Pháp ở Hà thành bị tiết lộ, Đào Nguyên Phổ càng bị truy lùng ráo riết, đến mức ông phải quyên sinh để khỏi bị sa vào tay kẻ địch, nhằm bảo toàn danh tiết và tránh di lụy cho gia đình, cho bạn bè, đồng chí...